ضمن تشکر از تهیه کننده این مقاله که واقعا لطف نموده و درخواست بنده رو اجابت کرده و این مقاله رو تهیه نمودند
به نام خدا
آیا توسل به ائمه(ع) و اولیای الهی شرکه؟
خیر. به دلایل زیر:
1- دلایل عقلی
شرک یعنی کسی رو به غیر از خدا ( و یا علاوه بر خدای یگانه ) پرستیدن و یا کسی رو معادل و همطراز با خدا دونستن. آیا توسل به ائمه(ع) و ارواح طبیه با آگاهی از این مسئله که اونها به اذن خدا میتونند کمک ما کنند و مستقلا چنین قدرتی رو ندارند شرکه؟ و یا اگر از اونها بخوایم که برامون دعا کنند یعنی مرتکب عمل شرک آمیز شدیم؟ منطقا نه! چون نه اونها رو پرستیدیم و نه اینکه اونها رو همطراز با خدا دونستیم.
عده ای اینطور استدلال میکنند که توسل به زنده ها ایرادی نداره ولی توسل به افرادی که در قید حیات نیستند شرکه چون اونها قادر به شنیدن صدای زنده ها نیستند!
چنین استدلالی اصلا منطقی نیست. اگه توسل شرک باشه دیگه فرقی نمیکنه که به انسان زنده توسل کنیم یا به کسی که در قید حیات نیست. در واقع نمیشه گفت توسل به زنده ها شرک نیست (چون اونها میشنوند) ولی توسل به ارواحی که در عالم برزخند شرکه چون اونها صدای ما رو نمیشنوند!
اگر ارواح طیبه قادر به شنیدن صدای ما نباشند پس توسل به اونها کاری "بیهوده" است ولی "شرک" نیست. با این وجود اونطور که از آیات قرآن و روایات برمیاد ارواح در عالم برزخ میتونند صدای زنده ها رو بشنوند(رجوع شود به قسمت دلایل قرآنی).
ذکر این نکته هم لازمه که توسل لزوما به معنای مخاطب قرار دادن نیست...بلکه میتونیم از خداوند بخوایم به خاطر بندگان پاک و نیکوکارش دعا و حاجاتمون رو برآورده کنه.
نتیجه اینکه هیچ دلیل منطقی وجود نداره که ثابت کنه توسل شرکه مگر اینکه معنای توسل و شرک رو تغییر بدیم.
2- دلایل قرآنی
الف) شنیدن صدای زندگان
1-گفتگوی حضرت صالح-ع- با ارواح قوم خویش ( سوره اعراف- آیه 79)
2- گفتگوی حضرت شعیب(ع) با ارواح گذشتگان ( سوره اعراف-آیه 93)
3- سوره زخرف-آیه 45: از رسولانى که قبل از تو فرستادیم بپرس ، آیا غیر از خداوند رحمان معبودانى براى پرستش آنها قرار دادیم
اگر انبیای پیشین در عالم برزخ قادر به شنیدن نبودند دلیلی نداشت که خدا به پیغمبر اکرم(ص) دستور بده که از اونها سوالی بپرسه.
ب) کمک خواستن و یا طلب دعا و شفاعت از غیر خدا و ...
* سوره محمد-آیه 19: برای گناه خود و افراد باایمان طلب آمرزش نما.
اگر پیغمبر اکرم(ص) میتونند برای مسلمانان دعا کنند پس مسلمانان هم میتونند از ایشون درخواست دعا یا شفاعت کنند.
* سوره توبه-آیه 103: در حق آنان دعا کن. دعای تو مایه آرامش آنهاست.
*سوره نسا-آیه 64: اگر آنان هنگامی که بر خویش ستم کردند پیش تو می آمدند و از خداوند طلب آمرزش میکردند و پیغمبر نیز برای آنان طلب آمرزش میکرد، خداوند رو توبه پذیر و رحیم میافتند.
* سوره یوسف-آیه 96: (فرزندان یعقوب) گفتند: پدر جان! در حق ما طلب آمرزش کن. ما خطاکار بودیم. او (یعقوب) گفت : به زودی برای شما طلب آمرزش میکنم.
*سوره آل عمران-آیه 49: (مسیح به آنان گفت) من از گل مجسمه مرغ میسازم و بر آن میدمم تا به فرمان خدا مرغ گردد و کور مادرزاد و مبتلا به بیماری پیسی را به امر خدا شفا میبخشم و مردگان را به امر خدا زنده میکنم. شما را از آنچه خوردید و در خانه های خود ذخیره میکنید خبر میدهم. در این کارها برای شما حجت و نشانه حقانیت من هست اگر اهل ایمان باشید.
اگر حضرت مسیح-ع- به اذن خدا قادر به زنده کردن و شفا دادن و ....است چه ایرادی داره که ائمه-ع- هم (به اذن الهی) قادر به انجام این امور باشند؟
خداوند در قرآن از گروهی از ملائکه با تعابیری مثل "شدید القوی"، " والمدبرات امرا" و ...یاد کرده. این عبارات نشون میدند که بعضی از فرشتگان به اراده الهی قدرتهای خارق العاده و سلطه غیبی دارند. آیا مقام ائمه-ع- از ملائکه کمتره که نتونند صاحب چنین توانایی هایی بشند؟
* کمک خواستن حضرت سلیمان از حاضران در مجلس خود برای جابجایی تخت بلقیس (سوره نمل-آیه 488)
* سوره کهف آیه 95:"با نیرویی که در اختیار دارید مرا کمک کنید تا میان شما و آنان سدی قرار دهم"
بنابر این آیه ذوالقرنین برگزیده خدا به جای اینکه مستقیما از خود خدا کمک بخواد از بندگانش کمک خواسته.
3-دلایل از روایات:
الف) شنیدن صدای زندگان
رسول خدا در جنگ بدر پس از فتح مسلمین و کشته شدن گروهى از سران قریش و انداختن اجساد آنها در یک چاه حوالى بدر، بالای چاه رفته فرمود: ما آنچه را خداوند به ما وعده داده بود محقق یافتیم، آیا شما نیز وعده هاى راست خدا را به درستى دریافتید؟بعضى از اصحاب گفتند: یا رسول الله! شما با کشته شدگان و مردگان سخن مىگویید!مگر اینها سخن شما را درک مىکنند؟! فرمود: آنها اکنون از شما شنواترند.
مسلمانان در تشهد نماز شخص پیغمبر(ص) رو مخاطب قرار داده و به ایشون سلام میفرستند. اگر پیغمبر(ص) صدای ما رو نمیشنوند پس چرا در نماز به ایشون سلام میفرستیم؟
ب) استمداد و طلب شفاعت از غیر خدا، واسطه قرار دادن اولیای الهی به هنگام دعا
*حضرت علی(ع) پس از تکفین پیغمبر(ص) فرمود: پدر و مادرم به فدایت. ما را در پیشگاه پروردگارت یاد کن ( خطبه 235)
*صحیفه سجادیه- دعای 47:
پروردگارا، رحمت فرست بر پاکیزهتران از اهل بیت او که ایشان را براى - قیام به امر خود برگزیدهاى، و خزانه داران علم، و نگهداران دین، و جانشینان خویش در زمین، و حجتهاى خویش بر بندگان خود قرار دادهاى، و ایشان را به خواست خود از پلیدى و آلودگى یکباره پاک کردهاى، و وسیله توسل به خود و راه بهشت خود ساختهاى .
.... ترا قسم مىدهم بحق آنکه او را از خلق خود برگزیدهاى، و او را براى خود پسندیدهاى بحق آنکه او را از آفریدگانت اختیار کردهاى، و براى انجام کار خود گزیده خویش ساختهاى، بحق آنکه طاعتش را به طاعت خود پیوستهاى، و نافرمانیش را مانند نافرمانى خود کردهاى، بحق آنکه دوستیش را به دوستى خود مقرون و دشمنیش را به دشمنى خود منضم ساختهاى....
* "و درود بفرست بر محمد و آل محمد و توسل مرا به آن بزرگوار شفیع من قرار ده و سودمند برای آخرتم گردان"(دعای روز پنجشنبه امام سجاد(ع))
چرا توسل کنیم؟
توسل در اسلام یک امر واجب نیست. انسان میتونه مستقیما و بدون واسطه حاجاتش رو از خداوند بخواد ولی اگر هم کسی رو واسطه قرار بده کار اشتباهی نکرده. ما میتونیم هم مستقیما از خدا حاجت بخوایم و هم در کنارش از اولیای الهی بخوایم که برامون دعا کنند.
طبق روایات دعای مسلمان در حق برادر دینیش از جمله دعاهایی است که زود برآورده میشه.
شکی نیست که انسانهای باایمان و نیکوکار نزد خداوند مقام بالاتری نسبت به سایرین دارند("همانا گرامی ترین شما نزد خداوند باتقواترین شماست") و بنابراین احتمال اجابت دعای چنین افرادی بیشتره. علاوه بر این توسل به ائمه (ع) میتونه باعث ایجاد پیوندی معنوی بین اونها و پیروانشون بشه.
دلایل قرآنی مبنی بر شرک یا بدعت نبودن تبرک، ساختن مسجد در کنار قبور و جشن گرفتن به مناسبت میلاد ائمه(ع):
*سوره یوسف آیه 92 :"پیراهن مرا ببرید و بر دیدگان پدرم بیفکنید.او بینایی خود را باز میابد"
طبق این آیه پیراهن حضرت یوسف تبرک داشت و باعث بهبودی چشمان حضرت یعقوب شد.اگر تبرک خرافه است پس وقوع این ماجرا-عمل به اون توسط دو پیغمبر و ذکر اون در قرآن رو چطور میشه توجیه کرد؟
*در سوره کهف آیه 21 از زبان مومنین نقل شده:"ما مدفن آنان(اصحاب کهف) را مسجد قرار میدهیم"
عده ای معتقدند که مسجد ساختن بر روی قبور حرامه.در این صورت چرا خدا عمل شرک آمیز گروه مومنان(ساختن مسجد بر روی مدفن اصحاب کهف) رو نقل کرده بدون اینکه این کار رو خطا بشماره و ازش ایرادی بگیره؟
* سوره بقره-آیه 125: از مقام ابراهیم برای خود نمازگاهی اتخاذ کنید.
اگر قیام حضرت ابراهیم یا عبادت ایشون در مکانی باعث فضیلت اون مکان میشه طوری که خداوند دستور ساخت مسجد رو در اون مکان میده چرا دفن اجساد شهدا و بخصوص ائمه-ع- باعث چنین فضیلتی نشه؟
*آیه 114 سوره مائده:"پروردگارا مائده ای از آسمان بر ما بفرست تا عیدی برای اول و آخر ما و نشانه ای از تو باشد..."
طبق این آیه حضرت مسیح روز نزول مائده آسمانی رو عید اعلام میکنه.آیا ولادت یک پیغمبر یا یک امام ارزشش کمتر از نزول مائده آسمانیه که روز نزول مائده عید باشه ولی روز ولادت پیغمبر و امامان خیر؟
*آیه 96 سوره طه:سامری (در جواب موسی) گفت من چیزی از اثر قدم رسول(جبرئیل) را دیدم که قوم ندیدند آن را برگرفته در گوساله ریختم...
این آیه اشاره داره به این ماجرا که سامری مقداری از خاکی رو که زیر پای جبرئیل بود برداشت و به مجسمه گوساله پاشید و به این ترتیب مجسمه زنده شد(هرچند حیاتی ظاهری داشت).
اگر تبرک داشتن و تبرک جستن خرافه است پس چطور این خاک برکت داشت و تونست به یک مجسمه قدرتی غیر عادی بده؟
و چرا خدا در قرآن این امر خرافاتی رو بدون تکذیبش مطرح میکنه؟در حالیکه هر جا در قرآن از امری شرک آمیز یا خرافی یاد شده در کنارش خدا مخالفت خودش رو اعلام کرده.
البته مسلمه که خاک یا پیراهن حضرت یوسف به خودی خود تبرک و خاصیت خارق العاده ای نداشتند بلکه خدا بنا بر مصلحت این قابلیت رو در اونها قرار داد.