به نام خدا
با عرض سلام
سوالی توسط یکی از دوستان مطرح شد لذا پاسخی چهت این سوال تهیه گردید که خدمتتون تقدیم می کنم
سوال : علوم از سالهای قبل تا حال در فیزیک، شیمی و.... پیشرفت کردهاند؟ روحانیون در پی کشف چه هستند؟ امروز چه پیشرفتی نسبت به صد سال قبل کرده اید؟
پاسخ :برای روشن شدن پاسخ سوال شما توجه به این نکته لازم است که رشد و پیشرفت در علوم مختلف با توجه به حوزه آن علوم
متفاوت است بر همین اساس پیشرفت در علوم طبیعی و تجربی با علوم انسانی بسیار متفاوت است از این رو مقایسه پیشرفت این علوم با یکدیگر بدلیل تفاوت حوزه و کار کرد آنها صحیح و منطقی به نظر نمیرسد به عبارت دیگر از علوم با توجه به حوزه و کار کرد آنها انتظارات متفاوتی وجود دارد و نمیتوان انتظار یکسانی از علوم متفاوت داشت به عنوان نمونه انتظاری که از علم فیزیک، شیمی یا علوم پزشکی و سایر علوم طبیعی و تجربی هست بسیار متفاوت است با انتظاری که از علوم انسانی نظیر حقوق، ادبیات، مدیریت و... است بنابراین نمیتوان معیارها و مقیاسهایی را که برای رشد و پیشرفت در علوم طبیعی وجود دارد را بر علوم انسانی منطبق نمود زیرا حیطه و حوزه این علوم با یکدیگر متفاوت است و هر کدام معیارها و ملاکهای خاص خود را برای ارزیابی و سنجش رشد و پیشرفت دارا هستند
با روشن شدن این نکته در پاسخ این سوال عرض کنم حوزههای علمیه و روحانیون به عنوان پاسداران احکام و معارف اسلام و نگهبانان مرزهای اعتقادی اسلام و طبیبان روح جامعه در طول تاریخ تشیع همواره نقش مهمی در هدایت و جهت دهی به جامعه و افراد آن داشته اند نگاهی گذرا به وضعیت حال حوزههای علمیه بویژه در طول حیات پر برکت انقلاب اسلامی و مقایسه آن با گذشته گویای رشد و پیشرفت کیفی و کمی حوزههای علمیه در راستای وظایف خود میباشد که بر هیچ ناظر منصفی پوشیده نیست؛ تربیت هزاران عالم دینی و کارشناس مسائل دینی در ابعاد مختلف، تبیین و تشریح امور مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، هنری و... از ابعاد دین مبین اسلام، گسترش موسسات تحقیقاتی و پژوهشی و تربیت پژوهشگران در زمینههای مختلف، تبلیغ و ترویج احکام و معارف دین در قالبهای مختلف و باروشهای نوین و... گوشهای از تلاش حوزههای علمیه و روحانیون در جهت پاسداری از احکام اسلام و هدایت و ارشاد جامعه و تبیین صحیح اسلام و مبارزه با انحرافات و کجرویهاست که با گذشته قابل مقایسه نیست بنابراین اگر محققان و پژوهشگران و متخصصان در علوم فیزیک، شیمی و پزشکی بدنبال کشف مسائل جدید و حلّ مشکلات و ایجاد تحّول و پیشرفت در جامعه هستند روحانیون بدنبال کشف گوهرهای پاک انسانی و تربیت انسانهایی هستند که با استفاده از علوم و دانشهای نوین روز آنرا در خدمت رشد و پیشرفت جامعه اسلامی قرار دهند و اگر متخصصان علوم طبیعی و تجربی و سایر علوم در پی فراهم آوردن زمینههای رشد و پیشرفت مادی جامعه هستند روحانیون بعنوان پزشکان روح و طبیبان معنوی جامعه در پی ایجاد زمینههای رشد پیشرفت معنوی در کنار این پیشرفت مادی هستند تا در سایه آن جامعه برخوردار از حیات معنوی و انسانی گردد و گرنه بدون حیات معنوی و روحی که در سایه تعالیم دین میسر میشود، پیشرفت و رشد مادی صرف نمیتواند جامعهای مطلوب و در خور حیات انسانی را برای انسانها به ارمغان بیاورد و به یقین چنین پیشرفتی پا را از عرصه حیوانیت بیرون نخواهد گذاشت. همان چیزی که در جوامع غربی مشاهده میکنیم که پیشرفت و توسعه در زمینههای علم و صنعت و تکنولوژی پس رفت و عقب ماندگی در زمینه اخلاقی و معنوی را بدنبال داشته است؛ بنابراین تعمیم شاخصهی پیشرفت در علوم فیزیک و شیمی و... به علوم انسانی و از جمله علوم دینی و حوزوی تصوری نابجاست و برای ارزیابی پیشرفت حوزههای علمیه باید به شاخصههای رشد و پیشرفت در علوم دینی و مقایسه وضعیت کنونی با وضعیت گذشته حوزه و روحانیت توجه داشت سخن را با کلامی از مرحوم امام(ره) پایان میبریم که فرمودند:((تردیدی نیست که حوزههای علمیه و علماء متعهد در طول تاریخ اسلام و تشیع مهم ترین پایگاه محکم اسلام در برابر حملات و انحرافات و کجرویها بوده اند علماء بزرگ اسلام در همه عمر خود تلاش نموده اند تا مسائل حلال و حرام الهی را بدون دخل و تصرف ترویج نمایند اگر فقهاء عزیز نبودند معلوم نبود امروز چه علومی به عنوان علوم قرآن و اسلام اهل بیت ـ علیهم السلام ـ بخورد تودهها داده بودند.))( منشور روحانیت، مرحوم امام، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1374، ص2)
یا حق